اولین روز، آخرین مرد [نقاشی]
تصویری میبینم. تصویرِ یک تابلوی نقاشی. هیچ از آن نمیدانم. اما صریح و روشن و قاطع است. پرنور. رگههای نور را گوشهکنارش میشود دید. خطوط بیابهام و قاطع. وامیداردت که در برابرِ خیال دور و درازش سکوت کنی. خفهات میکند از نور. تصویر مرد (یا مردانی) برهنه و چشمانی مصمم. از راه دور آمدهاند. به راه دور رفتهاند و با خودشان چیزی آوردهاند. آنچه دور رفتهباشد، زِبر میشود. خشونت و خیال. قاب. قابش را سفت گرفته (انگار سربازی که پرچمش را) و در دلِ قاب، باز دور میرود. از قاب بیرون نمیزند، در خود فرو میرود. از خود برمی آید. تصویرِ درخت و آفتاب. اولین درختی که از زمین روییده. اولین روزی که آفتاب میتابد.
نقاش را میبینم، با صورت پیر و دستهای ظریف و زنانهاش. چه رنجی کشیده تا خورشید را به روز اولِ تابیدناش بازگرداند. تا تمام درختهای دنیا را خشک کند و اولین درخت را برویاند. تا مرد برهنه را، اولین مرد را بیاورد زیر اولین پرتوی خورشید، زیر اولین درخت بنشاند. گریه کردنِ نقاش را میبینم.
زنش در اتاق، خواب است. خودش نشسته گوشهای. چقدر سرِ وقت بوده. چقدر وقت بوده که وقت را اینگونه به هم زدهاست.
بر تابلو همه چیز به شکل سرگیجهآوری خشکاند. اما روی همهچیز، زیر همهچیز دریایی میبینم. دریایِ رنگ. رنگهای شکسته. رنگِهای بیوقت. انگار که اولین رنگها. و چهرهی زنی. که نقاش پیر کوشیده زیر اشک و رنگ و درخت، زیر تن آخرین مرد پنهاناش کند. چهرهی صریح زنی، یکسره نور و نگاه. زنی که لباس پوشیده. لباساش تابلوی نقاشیست. لباساش متن است.